Quy hoạch chung Khu công nghệ cao Đà Nẵng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2423/QĐ-Ttg ngày 21/12/2011 với quy mô 1129,76 ha; bao gồm các khu chức năng chính như: Khu sản xuất công nghệ cao, Khu nghiên cứu – phát triển, đào tạo và ươm tạo doanh nghiệp, Khu quản lý – dịch vụ, Khu ở, Khu công trình hạ tầng kỹ thuật đầu mối, Khu hậu cần, dịch vụ logistics, dịch vụ công nghệ cao, Khu cây xanh, mặt nước, công viên thể dục thể thao. Theo tính toán, quy mô dân số tại Khu công nghệ cao trong tương lai khoảng 40.000 – 50.000 người, trong đó, dân số cư trú khoảng 10.000 người.
Khu công nghệ cao Đà Nẵng được kỳ vọng sẽ là điểm hội tụ khoa học công nghệ của khu vực miền Trung, Tây Nguyên nói chung và thành phố Đà Nẵng nói riêng. Đây sẽ là nơi sản xuất sản phẩm, đào tạo chuyển giao, nghiên cứu, ứng dụng, phát triển công nghệ và đồng thời là cái nôi để hỗ trợ, thương mại hóa các kết quả nghiên cứu. Khu công nghệ cao Đà Nẵng còn mang tính chất của một “khu đô thị”, có cư dân sinh sống – Đó là những chuyên gia, nhà khoa học, nhà đầu tư, người lao động đang công tác tại Khu công nghệ cao và gia đình của họ. Do vậy, việc tạo ra môi trường tối ưu, có mối liên hệ lẫn nhau giữa các khu chức năng, đảm bảo tính bền vững của hệ sinh thái bằng sự phát triển theo hướng tăng trưởng xanh và thân thiện với công nghệ là rất cần thiết.
Đây chính là điểm tạo nên sự khác biệt của Khu công nghệ cao Đà Nẵng với các khu công nghiệp thông thường. Để đáp ứng nhu cầu thực tiễn đó, việc quản lý quy hoạch, không gian, kiến trúc, cảnh quan Khu công nghệ cao Đà Nẵng cần được đặc biệt coi trọng nhằm hình thành một mô hình phát triển văn hóa đô thị mới thông qua việc phát triển đô thị kết hợp yếu tố thiên nhiên, văn hóa và các ngành công nghiệp công nghệ cao, hay nói cách khác là phát triển nơi đây theo định hướng một thành phố xanh và công nghệ xanh.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND thành phố, Ban Quản lý Khu công nghệ cao Đà Nẵng đã tổ chức triển khai xây dựng Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc Khu công nghệ cao, làm cơ sở để quản lý hiệu quả công tác quy hoạch và xây dựng, kiến trúc cảnh quan trong khu vực, kiểm soát các hoạt động xây dựng, cải tạo theo đúng quy hoạch, đúng quy định hiện hành của pháp luật; giữ được kiến trúc, cảnh quan chung; đồng thời đảm bảo tính thống nhất về quy hoạch, thiết kế kiến trúc, xây dựng, cải tạo đối với từng dự án.
Quy chế gồm 03 chương, 37 điều quy định cụ thể về phạm vi áp dụng và đối tượng áp dụng; nguyên tắc chung quản lý quy hoạch, kiến trúc, cảnh quan, hạ tầng kỹ thuật, bảo vệ môi trường, tổ chức thực hiện. Những điểm chính của Quy chế bao gồm: quản lý các tuyến đường; bảo tồn các không gian đặc trưng (hồ Hòa Trung, rừng thông caribe,…); quy định chung đối với các khu chức năng; quản lý các khu vực khuôn viên cây xanh, cảnh quan tự nhiên…; quy định chung về quản lý kiến trúc công trình, phong cách kiến trúc, vật liệu, màu sắc, chất liệu bề mặt của các công trình sản xuất, công trình công cộng, nhà ở, biển hiệu, quảng cáo…; các quy định quản lý đối với công trình hạ tầng kỹ thuật như: giao thông, cấp nước, cấp điện, chiếu sáng, thoát nước, thông tin truyền thông, vệ sinh môi trường, phòng cháy chữa cháy…
Theo đó, việc xây dựng công trình phải tuân thủ quy chuẩn, quy hoạch, quy chế quản lý kiến trúc cảnh quan Khu công nghệ cao (về phương án kiến trúc, mật độ xây dựng, khoảng lùi, tầng cao công trình, cao trình nền, khoảng cách ly, mật độ cây xanh, giải pháp đấu nối hạ tầng kỹ thuật, phòng cháy chữa cháy…). Ngoài ra, quy chế còn khuyến khích việc quy hoạch, xây dựng công trình theo hướng “tăng trưởng xanh”, tiết kiệm năng lượng, sử dụng các vật liệu thân thiện môi trường nhằm góp phần phát triển Khu công nghệ cao theo định hướng “xanh” và bền vững.
Quy chế được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước có liên quan đến hoạt động quy hoạch, kiến trúc trong phạm vi Khu công nghệ cao và cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trong lĩnh vực quản lý quy hoạch, kiến trúc đối với Khu công nghệ cao Đà Nẵng.
Tóm lại, Khu công nghệ cao Đà Nẵng được quy hoạch theo định hướng một đô thị khoa học – sinh thái, một đơn vị không gian kết hợp các khu chức năng để hình thành một cộng đồng đô thị có sự tương tác hài hòa giữa môi trường sản xuất, nghiên cứu, đào tạo, ươm tạo với môi trường an cư,… nhằm thu hút các nhà đầu tư, nhà nghiên cứu đến làm việc và sinh sống. Việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý quy hoạch, tổ chức không gian kiến trúc, cảnh quan, đảm bảo tính đồng bộ, tính khoa học, phát triển theo hướng bền vững, tăng trưởng xanh đóng vai trò thật sự quan trọng trong việc hình thành và phát triển của Khu công nghệ cao Đà Nẵng.
*Phạm Trường Sơn
Phó Trưởng Ban QL Khu Công nghệ cao và các khu CN Đà Nẵng Đà Nẵng
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 02-2019)
